Dağıtım kaynakları planlaması giderek önemli hale gelen bir konudur. E-ticaretin ve rekabetin artması, talep edilen veya ihtiyaç duyulan bir ürünün doğru yerde stoklanıp, en optimize ve hızlı şekilde gönderilmesi hayati olabiliyor. Sıcak bir örnek vermek gerekirse, COVID-19 salgınından sonra ortaya çıkan maske ihtiyacından dolayı, ülkelerin zor durumlara düştüğünü gözlemledik. Bu noktadaki asıl sıkıntı maske üretimindeki sıkıntıdan ziyade maskelerin hangi yollar ile nasıl dağıtılması gerektiğiyle ilgili planlama olmamasıydı. Benzer şekilde Özlem Türeci ve Uğur Şahin’in ürettiği Pfizer/BioNTech aşısının dağıtım planlaması insanların yaşamlarına dokunan kritik bir nokta haline geldi.
Dağıtım merkezleri ürünlerin akışının başladığı noktalardır. Dolayısıyla dağıtım merkezleri dünyayı döndürmektedir. Hatta ülkemizde Merkez Türkiye isimli bir proje seçim vaadi olarak da gündeme gelmişti. Temel nokta, Orta ve Uzak Asya’daki tedarikçilerin ürünlerini Türkiye’de depolamak, ulaşım avantajından dolayı Avrupa pazarına hızlı hizmet sunabilmekti. Gündemimizin ortasına yerleşen dağıtım kaynakları planlaması, ERP sistemleriyle tümleşik ve birbirini besleyecek şekilde kurgulanması gereken çalışmalardır.
Kolektif deneyimimize ek olarak, e-ticaretteki patlamayı ve ticaretin giderek internet üzerinden ve uzak mesafelerden yapılması, lojistik, ihtiyaç planlama ve ihtiyaç duyulan malların gönderim planlaması çok önemli bir hale gelmiş durumda. Böylece “dağıtım merkezi” deyimi birçok kişinin sözlüğüne girmekle kalmayıp, hayatımızın ortasına yerleşmiştir. Artol, dağıtım merkezleri kavramına çok aşina olduk. Eskiden mahalle bakkalından aldığımız bir ürünü şimdi GETİR vb. uygulamalar üzerinden satın almaktayız. İstenilen ürünün hızlı ulaşması içinse dağıtım merkezlerinin doğru yerde olması gerektiği gibi bu merkezlerde bulunan ürünlerin de mevsimsellik, bölgeye özel olması gerekmektedir. Örnek olarak yaz günü Adana’daki dağıtım merkezlerinde bere olmaması gerekir.
Kısacası, dağıtım planlaması modern yaşamın temel bir ilkesidir. COVID-19’dan önce de önemini bilmemize rağmen, pandemi, doğru dağıtım planlama uygulamaları oluşturmanın aciliyetini artırmaya hizmet etmiş durumdadır.
Her şeyden önce, dağıtım planlaması için bazı temel tanımlarla başlayalım.
Google üzerinden arattığımız zaman;
MBASkool.com’a göre, “Dağıtım planlaması, malların farklı dağıtım merkezlerine teslimatını kapsayan sürecin, hangi malların, hangi miktarda, istenilen zamanda, hangi yerde tedarik edileceğini akılda tutarak, doğru bir şekilde yapılmasını sağlamak için sistematik bir yaklaşımdır. “
Ek olarak, Wikipedia dağıtım planlamasını “bir tedarik zinciri içindeki siparişleri planlamak için işletme yönetiminde kullanılan bir yöntem” olarak tanımlar. DRP [dağıtım kaynağı planlaması], kullanıcının belirli envanter kontrol parametrelerini (emniyet stoku gibi) ayarlamasını sağlar ve zamana dayalı olarak hesaplar. envanter gereksinimleri.”
Oreilly.com, dağıtım planlamasını “tahmin edilen talebi karşılamak için gereken madde miktarlarını, yerini ve zamanlamasını belirlemeyi içeren malların verimli bir şekilde teslim edilmesi için kullanılan teknik” olarak tanımlar. DRP’nin amacı, ürün kullanılabilirliğini en üst düzeye çıkarmak ve sipariş maliyetlerini azaltmak, taşıma ve tutma ürünleri.”
Bu tanımları özetlemek gerekirse, dağıtım planlaması ön görülerde bulunularak, siparişlerinizi doğru boyutlandırmak ve ardından teslimatı gerçekleştirmekle ilgilidir.
Tedarik zinciri ile ilgili karar almamız gerektiğinde her zaman dağıtım planlamasını düşünürüz. Tedarik zincirinde yukarı ve aşağı herkesin amacı temelde aynıdır.
Müşteri memnuniyetini sağlamak için malların sipariş edildiği gibi zamanında ve hasarsız teslim teslim etmeniz yeterli olacaktır. Yeterince maliyete katlanılırsa her müşteriyi memnun etmek olasıdır.
Ancak günümüzde B2C işlemler işlerin çoğunluğunu kapsadığından dolayı, her müşteriyi memnun etmek için katlanılan maliyet, şirketi direkt zarara sokacaktır.
Dolayısıyla, tekrarlanabilirlik burdaki kritik noktadır. Dağıtım planlaması, malların sürekli hareketi için hayati öneme sahiptir ve tamamen maliyetleri düşürmeyi amaçlar.
Dağıtım planlama sürecinde önemli olan unsurlar şunlardır;
Yukarıda belirtildiği gibi, dağıtım planlamasının amacı, kıtlıkları en aza indirmek ve malları sipariş etme, taşıma ve tutma maliyetlerini azaltmaktır. Bunu nasıl yapabiliriz?
Maliyet düşürmeye bir örnek, pandemi sırasında daha da yükseldi. E-ticaretin küresel eğilimi, şirketlerin fiziksel mağazaları denklemden çıkarmasına sebep oldu. Bunun yerine, mallar doğrudan dağıtım merkezlerinden tüketicilere geçti. Bu dramatik bir maliyet azalmasına sebep oldu.
Ayrıca, tüketici eğilimleri ve zevkleri hızla değişmektedir. Bu nedenle, sağlam bir dağıtım planı oluşturmak zor olabilir. Geçen yılın verileri tam anlamıyla modası geçmiş olabilir. Hiç kimse modası geçmiş ürünü envantere tutmak istemez.
Ancak gerçek şu ki, tüketicilerin seçenekler ve kişiselleştirme arzusu var. Üreticiler için bu, daha küçük partiler ve daha küçük üretim miktarları anlamına gelir. Daha küçük partiler genellikle daha yüksek maliyetler anlamına gelir. Ama dışarıda rekabet var, bu yüzden tüketiciler mutlaka daha yüksek fiyatlar ödemeyecek. Bu zor olabilir.
Ancak dağıtım planlamanızı doğru şekilde ayarladığınızda, bunun karşılığını alabilirsiniz. Bir dağıtım planı, yalnızca içine giren veriler kadar iyidir. Bu, veri analitiğinin dağıtım planlamasının geleceği olduğu anlamına gelir.
Özetlemek gerekirse, dağıtım kaynaklarının planlanması giderek önemli ve hayati hale gelen bir konudur. Yakın zamanda e-ticaret, ticaretin çok daha fazla bölümünü oluşturacaktır. Depolarda ve dağıtım merkezlerinde doğru miktarda envanteri belirlemek ise Business Central gibi tümleşik ERP’ler ve B2F gibi lojistik, e-ticaret konularında tecrübeli firmalarla birlikte kurgulanmalıdır.
