Maliyet Yönetimi

Maliyet kavramı özellikle üretim şirketlerinin en önemli terimi-süreci olmasıyla beraber kısaca bir mamul veya yarı mamul üretmek için satın almadan satış-pazarlamaya kadar geçen süreçteki katlanılan parasal giderlerinin tümüdür. Bu giderlerin yönetimini ve süreçlerini yönetmek, kurgulamak, iyileştirmek için çoğu zaman departmansal olarak faaliyetlerde bulunulur, ar-ge çalışmaları yapılır. Bu çalışmalarda aşağıdaki konulara ağırlık verilir;

satış-maliyet marj oranı

harcanılan masrafın veya zamanın, yani üretim için vazgeçilen parasal karşılığın fırsat maliyeti

üretilecek yeni ürünün öngörülen satış fiyatı çalışması

geçmişteki verileri kıyaslayarak değişen maliyet oranları

oluşan fire ıskarta gibi kayıpların ne kadar olduğu

hangi iş merkezinin veya işçiliğin veya genel üretim giderinin hangi üretimi-mamulü-yarı mamulü ne kadar etkilediği

Bu gibi bilgilere ulaşmak için doğru veri akışının ve tahsisatın yapılması doğru kurgulanmış ve destekleyici çözümleri içeren ERP önemli hale gelmektedir.

Üretim yapan şirketlerin temel maliyetleri; işçilik, genel üretim ve hammadde maliyetleridir. Kar arttırmak için bu tür maliyetlerin doğru izleniyor olması, gerekirse müdahale ediliyor olması gerekmektedir. Aynı zamanda doğru bir satış fiyat politikası izlemek için hangi mamulün hangi maliyetinin detayından oluştuğunu bilmek bir sonraki üretim için dikkat etmek gereken noktaları belirlemeyi sağlar.

 Örnek olarak aynı mamulün iki farklı zamanda farklı maliyet almasının sebeplerini araştırmak, dramatik değişen girdi maliyetlerinin sebebini bulmak, işçilerin performansını dolaylı yoldan da olsa takip edebilmek hem bütçe hem nakit akışı hem de raporlamalar için rekabet avantajı sağlayabilir.

Üretim firmalarının bir ERP programında en dikkat ettikleri şey;

  • Hammadde, işçilik ve genel üretim giderlerinin doğru bir şekilde mamulün maliyetlendirilmesi
  • Oluşan maliyetlerin SMM ye otomatik akışının sağlanması
  • Bunun yanı sıra oluşan mamul maliyetlerinin veya oluşan SMM kaydının hangi kırılımlardan oluştuğunu görmek ve raporlamak

Genellikle hammadde, işçilik ve genel üretim giderleri bir şekilde mamül maliyetine yedirilse de bunun sonradan raporlanabilir şekilde detaylandırılması konusunda zorluklar yaşanır. B2F tarafından hazırlanacak olan doğru bir kurgu ve rapor detayları önceden bilinen parametrelerle hazırlanan modüler yapı, sistem içinden bu gibi detayları almanıza olanak sağlayabilir. B2F Microsoft Dynamics 365 Business Central Maliyet Yönetimi ya da Dynamics NAV Maliyet Yönetimini hemen kullanmaya başlayın, bu olanaklardan faydalanın. 

 

Maliyetlendirme Yöntemleri

Business Central’la birlikte, maddelerinizi yasal mevzuata uygun veya uluslararası yöntemlere uygun olarak maliyetlendirme çeşidi belirleyebilirsiniz. Business Central Maliyetlendirme Yöntemleri ile işlerinizi kolaylaştırın.

 

  • Ortalama Maliyet
  • FIFO
  • LIFO (Türkiye'de yasal değil)
  • Özel Maliyet
  • Standart Maliyet

Bu maliyetlendirme yöntemleri ile beraber

  • Depo veya varyant bazlı maliyetlerinizi ayrıştırabilir
  • Maliyet ayarlama dönemini gün-hafta-ay ve dönem olarak
  • Oluşan maliyet kayıtlarını yetkilere bağlı olarak yeniden değerleyebilir
  • Muhasebesel tetiklemesini otomatik yapabilirsiniz.

 

Örnek olarak satışını yaptığınız bir ürünün maliyetini dönem içerisinde değiştirseniz, SMM kaydına kadar sistem kendini tetikleyebilir ve manuel virman işlemine ve iş kaybına gerek duymaksızın çalıştırabilirsiniz.

Madde Gider Ataması

Maliyet takibi, ürünleri maliyetlendirme aslında sadece üretim firmalarının değil, tüm firmaların takip etmesi gereken veya uygulaması gereken yöntemlerdir. İşletmenin satış veya satın alma yaparken katlanması gereken üretim dışı maliyet unsurları bulunmaktadır. Bunların içine ilk akla gelen nakliye, taşıma, gümrük masrafları, ordino, ardiye gibi ürününüzün miktarına, hacmine veya ağırlığına göre değişen masraflardır. Özellikle ithalat ve ihracat işlemlerinizde karşımıza çıkan bu gibi masrafların ürünlere nasıl dağıtılacağı ve ERP programlarının buna nasıl yön vereceği önemli bir husustur. Bu gibi masraflar genelde ürün bazında gelmediklerinden dolayı ayrıştırma veya tahsisat işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. 

Örnek olarak ithalat veya ihracat işlemlerinde, gümrük işlemlerinden kaynaklanan ve genelde irsaliye-irsaliyeler bazında gelen masraflar mevcuttur. 5 irsaliye ve içerisindeki 50 kaleme dair gelen bu masrafların ürünlere yedirilmesi, ilgili ürünün maliyetini Ortalama-FIFO-Spesifik veya Standart Maliyete göre arttırması gerekmektedir. Business Central ile birlikte, danışmanların önerisiyle boyut (masraf merkezi) yapısıyla kurgulanıp aşağıdaki detaylara ulaşabiliriz.

  • Gelen masraf faturalarını, sistem içerisinde dilediğiniz irsaliye içerisindeki dilediğiniz kaleme-kalemlere ağırlık-hacim ve miktara göre dağıtabilir.
  • Masrafları İlgili kalemlerin maliyetine yedirip, tüm işlemler sonunda otomatik olarak SMM oluşmasını sağlayabilir.
  • Hangi gümrük beyannamesinden hangi ürünlere ne kadar masraf yedirilmiş, görebilir.

Madde gider türü seçerek yaptığınız işlem sonucunda, stok kartının üzerindeki istatistik bölümünden ilgili maddenin maliyetini hangi gider türlerinin oluşturduğunu kolaylıkla görebilirsiniz.

Kapasite Maliyet Dağıtımı

Dönem sonlarında, fiili üretim maliyetlerinin üretim emirlerinin üzerine yansıtılması, harcanan işçilik süresi, üretilen miktar veya stok bazında belirlenen katsayılarla dağıtımın yapılması hem yasal mevzuata uygunluk için hem de fiili gerçekleşen maliyetlerin iş emri bazında girişi için üretim firmaları için olmazsa olmazlarındandır. Sistem, genel muhasebede oluşmuş olan genel işçilik veya genel üretim giderlerini sistemde kullanıcılar tarafından girilen toplam süre veya toplam miktara bölünerek elde edilen katsayılar, üretim emri bazında girilen süre veya miktara dağıtımı yapılarak üretim emri bazlı doğru maliyet alınabilir.

 

  • Gider türlerine göre dağıtım türlerinin tanıtılması
  • Stok dönemleri bazında dağıtım yapılacak rakamların girilmesi
  • Üretim emirlerine çalışma süresi veya dağıtım faktörü bazında tutarların dağıtılması

Detaylı Üretim Maliyetlendirme

Belirlenen kriterlere göre dağıtılan işçilik ve genel üretim maliyetleri ve hammadde tüketimleri, mamülün ortalama maliyetini nasıl etkilediğini görmek, özellikle iç içe hiyerarşik şekilde oluşan mamüllerin tüm seviyelerdeki maliyetlerinin raporu veya ticari ürünlerdeki yapılan karı etkileyen maliyetlerin detaylarını görebilmek, satış yaptıktan sonra satılan malın maliyetinin hangi kalemlerden oluştuğunu raporlayabilmek bir sonraki üretim-satış veya satın almada hangi politikaları izlemek gerektiğine dair önemli ipuçları verir.

  • Belli dönemde yapılan tüm üretim veya satış hareketlerinin maliyetinin detaylı gösterimi
  • Üretilen ürünlerin maliyetlerinin hammadde-işçilik veya stok kodu-işçilik türü veya alış faturası detayı bazında raporlanabilmesi
  • Üretilen ürünlerde sınırsız seviyeye sahip mamullerin en alt seviyeye kadar raporlanabilmesi
  • Ticari ürünlerin maliyetlerinin alış fiyatı-fiyat farkı ya da alış faturası detayı-fiyat farkı faturası detayı bazında raporlanabilmesi

Maliyet Muhasebesi

Business Central Maliyet Muhasebesi ve Dynamics NAV Maliyet Muhasebesi ile beraber genel muhasebeye dokunmadan, projeksiyonlarınızı, senaryolarınızı uygulayabilir ve raporlayabilirsiniz. Genel muhasebeye dokunmamasına rağmen sistem içerisinden oluşmuş olan genel muhasebe kayıtlarını kullanarak maliyet türlerine, maliyet merkezlerine göre maliyet ataması yapılıp sonradan raporlama imkanına sahip olabilirsiniz. Tüm genel muhasebe girişlerini tek tek veya toplu halde maliyet muhasebesi girişlerine atabilir, sabit ve değişken şekilde dağıtımını yapabilirsiniz.

Blog Yazılarımız

Merak ettiğiniz diğer içeriklerimiz için blog yazılarımıza göz atın.